Κυριακή, Δεκεμβρίου 31, 2006

Πάλι για το άρθρο 16 ..

Γνωρίζει κάποιος το τι λέει η πρόταση της κυβέρνησης για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος ή πού θα μπορούσε κανείς να τη βρει αυτή την πρόταση;

Όχι ποια είναι η πρόθεση, αλλά πώς ακριβώς διατυπώνεται ...

Κυριακή, Δεκεμβρίου 24, 2006

Διάλογος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση...

Εγκαίνια η Μαριέττα, γιαούρτια οι φοιτητές

«Το υπουργείο Παιδείας, ανεξάρτητα απ' όλα, στηρίζει με τις ενέργειες και τις πράξεις του την πραγματική και ουσιαστική αναβάθμιση σε μια εποχή καταλυτικών εξελίξεων στην κοινωνία της γνώσης, που θέλει πανεπιστήμια γνώσης τα οποία θα ανταποκρίνονται στα καλύτερα διεθνή και ευρωπαϊκά κριτήρια, και όχι απλώς μικρά καταστήματα μετάδοσης πληροφοριών».

Αυτό επισήμανε χθες στην Πάτρα η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου και πρόσθεσε:

«Τα πανεπιστήμιά μας είναι σε θέση να παίξουν αυτό τον αναβαθμισμένο ρόλο και το υπουργείο έχει ως ρόλο του να τα στηρίξει. Εντός του 2007 θα παρουσιαστεί ο νέος νόμος για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ο οποίος βρίσκεται στο στάδιο της διαμόρφωσης, καθώς καταθέτουν τις προτάσεις τους πολλοί πανεπιστημιακοί από διάφορους πολιτικούς χώρους. Η κυβέρνηση θα δώσει στα πανεπιστήμια της χώρας πλήρη αυτοδιοίκηση με σύστημα κοινωνικής λογοδοσίας».

Η υπουργός Παιδείας θεμελίωσε χθες τις πρώτες κτιριακές εγκαταστάσεις του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στην περιοχή Περιβόλα Πατρών.

Την «υποδέχτηκαν» με πανό διαμαρτυρίας και συνθήματα φοιτητές και λιγοστοί δάσκαλοι, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν μπροστά από την είσοδο της υπό ανέγερση πανεπιστημιούπολης. Οι φοιτητές προσπάθησαν να φτάσουν μέχρι τον χώρο που έγινε η τελετή θεμελίωσης, χωρίς όμως αποτέλεσμα, καθώς παρεμποδίστηκαν από δυνάμεις των ΜΑΤ.

Τότε άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα εναντίον της υπουργού και των αστυνομικών δυνάμεων, πετώντας γιαούρτια και αβγά, τα οποία όμως κατέληξαν στο οδόστρωμα. Τελικά, εκπρόσωπος του υπουργείου παρέλαβε το ψήφισμα και συνομίλησε με τους συγκεντρωμένους φοιτητές. Πάντως, τα μέλη του συλλόγου των φοιτητών δεν ήρθαν καθόλου σε επαφή με την υπουργό, η οποία και έφυγε από άλλο δρόμο.

(ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 18/12/2006)

Κυριακή, Δεκεμβρίου 17, 2006

Για το άρθο 16 του Συντάγματος

Η συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, έχει ήδη αρχίσει.

Ας το καταστήσουμε σαφές από την αρχή.
Δεν μιλάμε για αλλαγή σε κάποιο Νόμο του Κράτους.
Μιλάμε για άρθρο του Συντάγματος των Ελλήνων.
Και δεν ξεχνάμε ότι το Σύνταγμα των Ελλήνων στη λεγόμενη ακροτελεύτια διάταξη ρητά λέει:

"
Άρθρo 120

1. To Σύνταγμα αυτό, πoυ ψηφίστηκε από την E' Aναθεωρητική Boυλή των Eλλήνων, υπoγράφεται από τoν Πρόεδρό της, δημoσιεύεται από τoν πρoσωρινό Πρόεδρo της Δημoκρατίας στην Eφημερίδα της Kυβερνήσεως, με διάταγμα πoυ πρoσυπoγράφεται από τo Yπoυργικό Συμβoύλιo και αρχίζει να ισχύει από τις 11 Ioυνίoυ 1975.

2. O σεβασμός στo Σύνταγμα και τoυς νόμoυς πoυ συμφωνoύν με αυτό και η αφoσίωση στην Πατρίδα και τη Δημoκρατία απoτελoύν θεμελιώδη υπoχρέωση όλων των Eλλήνων.

3. O σφετερισμός, με oπoιoνδήπoτε τρόπo, της λαϊκής κυριαρχίας και των εξoυσιών πoυ απoρρέoυν από αυτή διώκεται μόλις απoκατασταθεί η νόμιμη εξoυσία, oπότε αρχίζει και η παραγραφή τoυ εγκλήματoς.

4. H τήρηση τoυ Συντάγματoς επαφίεται στoν πατριωτισμό των Eλλήνων, πoυ δικαιoύνται και υπoχρεoύνται να αντιστέκoνται με κάθε μέσo εναντίoν oπoιoυδήπoτε επιχειρεί να τo καταλύσει με τη βία. "


Τι μας λέει λοιπόν το άρθρο 16 και γιατί χρειάζεται να αναθεωρηθεί;

Προσωπικά, και το λέω εκ προοιμίου, δεν έχω πεισθεί ότι υπάρχει λόγος να αναθεωρηθεί το συγκεκριμένο άρθρο, ή αν υπάρχει λόγος, αυτός δεν μπορεί να έχει σχέση με τα αφορώντα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Επειδή όμως μιλάμε για Συνταγματική αναθεώρηση, καλό θα είναι για αρχή να μελετήσουμε το συγκεκριμένο άρθρο, και όσο μας πέφτει λόγος να καταγράψουμε τις απόψεις μας.

(Αν είναι δυνατόν να σημειώνω "όσο μου πέφτει λόγος", όταν, σε περίπτωση που κάποιος θελήσει να το ανατρέψει, ΥΠΟΧΡΕΟΥΜΑΙ να πάρω ακόμα και τα ΟΠΛΑ) !!!

Ιδού λοιπόν τι λέει ακριβώς.

'Αρθρο 16 - (Παιδεία, τέχνη, επιστήμη)

1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.
2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.
4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.
5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει.
Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ' αυτούς.
6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Tο υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Tα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων.
Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυθούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως νόμος ορίζει.
Nόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων? εωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους.
7. H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Kράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές.
8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Kράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ' αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους.
H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.
9. O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Kράτους.
Tο Kράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.

Δευτέρα, Δεκεμβρίου 11, 2006

Μεταρρύθμιση και συντεχνίες

Α. ΛΙΑΚΟΣ

Υπάρχει μεγάλη σύγχυση με το άρθρο 16 του Συντάγματος. Γι' αυτό νομίζω ότι πρέπει να είμαστε σαφείς. Η ανώτατη εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι μόνο κρατική εξαιτίας του δυναμικού της ρόλου αλλά και της πολυμορφίας που αποκτά και πρόκειται να αποκτήσει στο εγγύς μέλλον, καθώς γίνεται το κύριο και μαζικό πεδίο εκπαίδευσης, κατάρτισης, εξειδίκευσης και προετοιμασίας της κοινωνικής ένταξης των νέων ηλικιών. Το κράτος ούτε μπορεί να προβλέψει αλλά ούτε και να οργανώσει μιας παρόμοιας έκτασης μαζική δραστηριότητα.

Με τους νόμους της αγοράς

Γιατί όμως τόσοι πολλοί έχουν αντίθετη γνώμη; Διότι φοβούνται ότι η Ανώτατη Εκπαίδευση θα ενταχθεί στην κατηγορία των «υπηρεσιών». Θα λειτουργεί με τους κανόνες και την πειθαρχία της παγκοσμιοποιημένης πλέον αγοράς ως μια υπηρεσία παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Δηλαδή άντληση των πόρων της από τον ιδιωτικό τομέα, περιορισμός ως και κατάργηση των κρατικών επιδοτήσεων, σεβασμός των κανόνων ανταγωνισμού, κλείσιμο των μη αποδοτικών μονάδων κλπ. Στους διεθνείς οργανισμούς και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η εκπαίδευση χαρακτηρίζεται ήδη ως υπηρεσία, αλλά υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις από τις ακαδημαϊκές κοινότητες και πολλές προσωπικότητες του επιστημονικού χώρου έχουν επιχειρηματολογήσει εναντίον μιας τέτοιας προοπτικής.

Ένα από τα βασικά επιχειρήματα είναι ότι ούτε η αποτελεσματικότητα ούτε η δυναμική ανάπτυξη εξυπηρετείται από τη μετατροπή αυτή και ότι εκφράζει περισσότερο τρέχουσες ιδεολογικές ροπές παρά ρεαλιστικές προσαρμογές. Ο βασικός κίνδυνος, επισημαίνουν πολλοί, είναι ότι με τον τρόπο αυτό θα εξαφανιστεί ο ευρύτερος πολιτισμικός ρόλος της εκπαίδευσης και μαζί του διανοητικές πειθαρχίες όπως οι ανθρωπιστικές ή οι κοινωνικές επιστήμες που δεν βρίσκουν άμεσο οικονομικό αντίκρισμα. Εκφράζεται ο φόβος ότι στον βωμό των ιδεοληψιών ή του πρόσκαιρου οφέλους διακυβεύονται μακροπρόθεσμα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη φιλοσοφία της εκπαίδευσης και τον ρόλο που της αποδόθηκε στο σύγχρονο ευρωπαϊκό μοντέλο κοινωνίας.

Μεταρρύθμιση εδώ και τώρα

Αυτός ο φόβος κυριαρχεί και στην Ελλάδα, απλώς το ζήτημα εδώ είναι ότι στην ιδιωτικοποίηση δεν θα οδηγήσουν οι μεταρρυθμίσεις αλλά οι μη μεταρρυθμίσεις, η ματαίωσή τους. Αν δούμε το ευρωπαϊκό πεδίο της ανώτατης εκπαίδευσης θα διαπιστώσουμε ότι εκεί όπου τα δημόσια πανεπιστήμια είναι ισχυρά, η ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι περιορισμένη ή δρα συμπληρωματικά. Αντίθετα τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θάλλουν εκεί όπου η δημόσια εκπαίδευση είναι αποδιοργανωμένη και καθυστερημένη. Στην Ελλάδα επομένως το κύριο πρόβλημα είναι η αναδιοργάνωση της ανώτατης εκπαίδευσης.

Η κυβέρνηση απέτυχε να κάνει τη μεταρρύθμιση. Το γεγονός ότι συνάντησε αντίσταση δείχνει ότι δεν ήταν καλό το σχέδιό της, ότι δεν έπεισε για τις προθέσεις της και για την ικανότητά της, ότι δεν μπόρεσε να συγκροτήσει τις κατάλληλες συμμαχίες. Η αναβολή των μεταρρυθμίσεων του δημόσιου πανεπιστημίου και η πρόταξη της αναθεώρησης του άρθρου 16 δυστυχώς επιβεβαιώνει τις χειρότερες υποψίες ότι δεν ενδιαφέρεται για τη δημόσια εκπαίδευση, επομένως ότι θα την αφήσει στην τύχη της να καταρρεύσει και ότι εκείνο που την ενδιαφέρει είναι η ιδιωτική και μάλιστα χωρίς όρους και κανονισμούς. Δυστυχώς στην πορεία αυτή ρυμουλκήθηκε και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η απλόχερη παραχώρηση της δυνατότητας στην κυβέρνηση να αναθεωρήσει το άρθρο 16 με απλή πλειοψηφία, χωρίς να απαιτηθεί ένας νόμος διασφάλισης της ποιότητας και των κριτηρίων της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ήταν τεράστιο λάθος. Το ΠαΣοΚ απέτυχε να παρουσιάσει έναν πειστικό λόγο μεταρρύθμισης με σαφείς στόχους και οριοθετημένες κατευθύνσεις.

Οι μόνες υπεύθυνες στάσεις που καταγράφηκαν είναι εκείνες οι οποίες εκφράστηκαν μέσα από τις πανεπιστημιακές κινήσεις μεταρρύθμισης. Ως τώρα έχουν καταγραφεί τρεις και έχουν καταθέσει προτάσεις λιγότερο ή περισσότερο λεπτομερείς. Είναι επείγον τώρα αυτή η συμφωνία να καταγραφεί με συγκεκριμένο τρόπο και να αποτελέσει τη βάση ενός πανεπιστημιακού μετώπου που θα πάρει τη μπάλα από τα αδρανή πόδια της κυβέρνησης και από τα αδύναμα της αντιπολίτευσης και θα παίξει επιθετικά. Στόχος πρέπει να είναι η σύνταξη ενός σχεδίου μεταρρυθμίσεων οι οποίες να περάσουν στην τρέχουσα και όχι να παραπεμφθούν στην επόμενη Βουλή. Μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα αρκετά μεγάλο αριθμό προτάσεων, έχοντας συνείδηση ότι οι μεταρρυθμίσεις θα αποτελέσουν μέρος μιας μεταρρυθμιστικής πορείας. Επομένως να συμφωνήσουμε στα βασικά γιατί επείγουν μέτρα ανάταξης του πανεπιστημίου. Ως πανεπιστημιακοί οφείλουμε να αναλάβουμε πρωτοβουλία πολιτικών επαφών πέραν της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης και των πρυτανικών αρχών.

Οι προτάσεις των καθηγητών

Οι προτάσεις μας για τη μεταρρύθμιση πρέπει να έχουν δύο άξονες. Ο ένας είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο, για το οποίο πρέπει να ζητήσουμε μεταρρύθμιση εδώ και τώρα, καθώς και τη σύνδεση αναβάθμισης, προγραμματισμού και χρηματοδότησης. Ο άλλος θα πρέπει να αφορά τη συνταγματική ρύθμιση. Ας ξεφύγουμε από το δίλημμα «διατήρηση ή αναθεώρηση του άρθρου 16». Χρειάζεται μια σαφής δήλωση στο Σύνταγμα ότι η εκπαίδευση είναι δημόσιο αγαθό υπό την εγγύηση της πολιτείας που θα διασφαλίζει την ποιότητά του, όπως ειδικός νόμος θα ορίζει, και παράλληλα να ζητήσουμε και να συμμετάσχουμε στη σύνταξη αυτού του νόμου, ο οποίος θα καταργεί το κρατικό μονοπώλιο αλλά θα θέτει κανόνες τους οποίους κρατικά και μη κρατικά εκπαιδευτικά ιδρύματα θα πρέπει να σέβονται. Η κατάρτιση αυτού του νόμου είναι πλέον αναγκαία για οποιαδήποτε μεταρρυθμιστική πολιτική μετά την προχθεσινή συζήτηση στη Βουλή για την αναθεώρηση του επίμαχου άρθρου. Διαφορετικά η κοινή γνώμη θα δυσπιστεί δικαιολογημένα, η μεταρρύθμιση θα φαλκιδεύεται και η μπάλα θα είναι εκτός γηπέδου.

Αν υποστηρίζουμε ότι χρειάζεται να αναβαθμιστεί ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών, τότε γιατί να μην αναλάβει την πρωτοβουλία η κοινωνία των πανεπιστημιακών; Η πρώτη συνάντηση της πρωτοβουλίας πανεπιστημιακών για την αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης στις 13 Δεκεμβρίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών νομίζω ότι είναι κρίσιμη. Μπορεί να αποτελέσει μια καλή αφετηρία για την ανάταξη του ελληνικού πανεπιστημίου.

Ο κ. Αντώνης Λιάκος είναι καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
το ΒΗΜΑ, 10/12/2006

Σάββατο, Δεκεμβρίου 09, 2006

«H Παιδεία θέλει αλλαγές από το Δημοτικό»


Θα αξιολογηθούν όλα τα νέα βιβλία

Πολυεπίπεδο αναμένεται το έργο της αξιολόγησης των νέων βιβλίων σε δημοτικό και γυμνάσιο, που θα αρχίσει από την άνοιξη. Θα κρατήσει δύο χρόνια και θα συμμετάσχουν μαθητές, εκπαιδευτικοί, στελέχη της εκπαίδευσης και οι γονείς. Ηδη το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο έχει αρχίσει την σχετική προετοιμασία καθώς, όπως αναφέρει - μιλώντας στην «Κ» - ο πρόεδρός του και ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Δημήτρης Βλάχος «τα νέα βιβλία αποτελούν πολύ σοβαρή προσπάθεια παρέμβασης στον τρόπο που διεξάγεται η διδασκαλία, διότι φέρνουν μία νέα φιλοσοφία: τη διαθεματική διδασκαλία ενός θέματος, και ευρύτερα ενός μαθήματος».

Η ουσία των νέων βιβλίων αποτελεί ένα πρώτο βήμα για τις παρεμβάσεις που χρειάζεται η βασική εκπαίδευση στη χώρα μας, η εικόνα της οποίας προβληματίζει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι στην υπέρτατη στιγμή, στην προσπάθεια για την είσοδο στο πανεπιστήμιο, οι τέσσερις στους δέκα δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν τη βάση του 10. «Η αναμόρφωση της παιδείας μας χρειάζεται συναίνεση, υπομονή και συνδυαστικές λύσεις που θα στοχεύουν στα προβλήματα και των τριών βαθμίδων. Αλλωστε, είναι αλληλένδετα», λέει ο κ. Βλάχος. «Προϋποθέτει ειλικρίνεια εκ μέρους όλων, ώστε η αντιμετώπιση των προβλημάτων να είναι πάνω από τις σκέψεις για το όποιο πολιτικό κόστος. Η νεολαία είναι η ελπίδα ενός τόπου και πρέπει όλοι να αντιμετωπίζουν τα σχετικά ζητήματα θετικά».

Τα κριτήρια

Ειδικότερα, όπως εξήγησε στην «Κ» ο πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η αξιολόγηση θα αρχίσει την άνοιξη του 2007 στα 56 νέα βιβλία, που εισήχθησαν φέτος στο δημοτικό (30 νέα βιβλία) και το γυμνάσιο (26). Ηδη, σχεδιάζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων θα αξιολογηθούν τα βιβλία. Στην αξιολόγηση θα λάβουν μέρος εκτός από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, τα στελέχη της εκπαίδευσης, τα στελέχη της διοίκησης καθώς και γονείς. Θα γίνει σε δύο επίπεδα. Το πρώτο θα είναι με απαντήσεις σε ερωτηματολόγια, τα οποία θα συνταχθούν από το Π. Ι. και θα απευθύνονται στη μεγάλη μάζα των εμπλεκόμενων. Το δεύτερο θα είναι ποιοτική αξιολόγηση και θα γίνει με συνεντεύξεις που θα κάνουν ειδικοί παιδαγωγοί σε μικρότερο δείγμα ατόμων, και κυρίως σε εκπαιδευτικούς. Η αξιολόγηση θα συνεχισθεί και στα υπόλοιπα 58 νέα βιβλία, τα οποία θα εισαχθούν το σχολικό έτος 2007-2008.

Διαφορετικές απόψεις

«Είμαστε ανοιχτοί σε όλες τις προτάσεις. Πρέπει να υπάρξει ένας ουσιαστικός διάλογος. Πρέπει να πω ότι έως τώρα έχουν διατυπωθεί διαφορετικές απόψεις για τα νέα βιβλία από έγκριτους επιστήμονες. Από πολύ αρνητικές έως πολύ θετικές. Ομως, τελικά, χαίρομαι γι’ αυτό το διάλογο. Είναι σημαντικός στην από κοινού προσπάθειά μας», προσθέτει. Ο ίδιος άλλωστε μετά σχεδόν τέσσερις δεκαετίες θητείας στα πανεπιστημιακά έδρανα δηλώνει ότι το βάρος πρέπει να δοθεί στην βασική εκπαίδευση. «Για να μιλήσουμε για το θέμα των ημερών, δεν νομίζω ότι πρέπει να μας απασχολεί τόσο η προοπτική των μη κερδοσκοπικών μη κρατικών πανεπιστημίων. Εχει λάβει μεγαλύτερη σημασία από ό,τι του αξίζει. Ας κοιτάξουμε στο δημοτικό, στο γυμνάσιο. Εκεί διαμορφώνονται οι αυριανοί πολίτες…»

Τομές και θάρρος

«Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι το πρωταρχικό στοιχείο για την επιτυχία των όποιων αλλαγών. Απαιτείται κέφι και μεράκι, όπως πάντα είχαν οι δάσκαλοί μας», λέει ο κ. Βλάχος για τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται στην ελληνική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Παραδέχεται μάλιστα ότι το μεράκι εξακολουθεί να υπάρχει «φτάνει να το ενισχύσουμε» όπως παραδέχεται. Εστιάζει όμως σε μία βαθιά πληγή του ελληνικού δημοσίου ευρύτερα. «Δυστυχώς η δημοσιοϋπαλληλία και τα γραφειοκρατικά γρανάζια ακυρώνουν και τις πιο αγνές προθέσεις των ανθρώπων που μπαίνουν στο “παιχνίδι”. Χρειάζεται θάρρος, τολμηρές τομές, μακροχρόνιος σχεδιασμός και υπομονή. Αυτά δεν αλλάζουν από την μια ημέρα στην άλλη» καταλήγει, μιλώντας στην «Κ».

(του Αποστολου Λακασα, Καθημερινή 9/12/2006)

Ριζικές αλλαγές στην Παιδεία

του Ανδρέα Ανδριανόπουλου (τα ΝΕΑ, 8/12/2006)

Στο επίπεδο που βρίσκεται σήμερα το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ημίμετρα και σταδιακές αλλαγές δεν πρόκειται να σώσουν την κατάσταση. Διότι απλώς δεν θα προλάβουμε τις εξελίξεις και δεν θα έχουμε εγκαίρως μια ανθρώπινη εργατική - παραγωγική δύναμη ικανή να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής. Με ό,τι τραγικό αυτό θα σημάνει για τη χώρα. Γι' αυτό, κατ' αρχήν, θα πρέπει να καταλάβουμε πως το Σύνταγμα δεν είναι νόμος ή κανονιστική διάταξη που να ρυθμίζει τα πάντα λεπτομερειακά. Ρόλος του καταστατικού χάρτη είναι να ανοίγει δρόμους και να αφήνει ανοιχτές τις δυνατότητες για κάθε λογής ρυθμίσεις και εξελίξεις. Γι' αυτό και δεν θα πρέπει να θεσμοθετηθεί διάταξη που να μιλά για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Απλώς θα πρέπει να καταργηθεί η υπάρχουσα φρασεολογία που εναποθέτει στο κράτος την ευθύνη για την παροχή της ανώτατης παιδείας. Από εκεί και πέρα ο νόμος θα καθορίζει τις υπόλοιπες λεπτομέρειες και εφαρμογές.

Στον τομέα της μέσης εκπαίδευσης εκτιμώ σαν απαραίτητη την ενδυνάμωση του ρόλου των γονιών στη λειτουργία των σχολείων, στην επιλογή δασκάλων και καθηγητών αλλά και στην εξειδίκευση της διδακτέας ύλης μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο γνωστικού αντικειμένου που θα καθορίζεται από κάποιον κεντρικό φορέα. Στόχος θα πρέπει να είναι το λιγότερο κράτος και η περισσότερη κοινωνία. Η εισαγωγή του θεσμού των κουπονιών θα ήταν μια καλή ιδέα ώστε οι γονείς να αποκτήσουν πραγματική δυνατότητα επιλογής, αλλά και δύναμη για το σχολείο που θα πηγαίνουν τα παιδιά τους και που ταυτόχρονα θα επιβάλει ένα καθεστώς υγιούς ανταγωνισμού ανάμεσα σε σχολεία και καθηγητές, διότι εκείνα που δεν θα συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις του κόσμου θα έχουν σοβαρό πρόβλημα υπο-χρηματοδότησης.

Στον τομέα της ανώτατης παιδείας εκτιμώ πως πριν από όλα τα άλλα επιβάλλεται η εισαγωγή ενός συστήματος ανταγωνισμού ανάμεσα στα δημόσια πανεπιστήμια. Γιατί είναι διαφορετικά τα μόρια που χρειάζονται οι υποψήφιοι φοιτητές για να μπουν από τη μία σχολή στην άλλη; Διότι προφανώς εκτιμώνται διαφορετικά οι δυνατότητες και το κύρος της κάθε σχολής. Γιατί όμως μόλις βγουν τα πάντα ισοπεδώνονται; Είναι όλοι μηχανικοί ή νομικοί ανεξάρτητα από το ποια σχολή έχουν βγάλει. Και με βάση αυτήν την ισοπέδωση τρέχουν εν συνεχεία στη ζωή. Αυτό είναι λάθος. Οι σχολές θα πρέπει να έχουν την αυτονομία να επιλέγουν τους φοιτητές που θα δεχθούν (πόσους, με ποιο βαθμό απολυτηρίου) και να καθορίζουν τα μαθήματα που θα διδάσκουν, δίχως την παραμικρή ανάμειξη του υπουργείου Παιδείας.

Οι πανεπιστημιακές σχολές επίσης θα πρέπει να καθορίζουν τον τρόπο επιλογής των καθηγητών, τι προσόντα θα πρέπει να έχουν καθώς και την εσωτερική τους διάρθρωση (συμμετοχή ή όχι φοιτητών σε διάφορες επιλεκτικές διαδικασίες, με τι τρόπο, αντίληψη περί ασύλου κ.λπ). Είναι αδιανόητο κεντρικοί νόμοι να καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας όλων των πανεπιστημιακών σχολών και να ισοπεδώνονται τα πάντα προς τα κάτω.

Μοναδική δουλειά του κράτους θα πρέπει να είναι η εξασφάλιση αντικειμενικής αξιολόγησης της δουλειάς που γίνεται σε κάθε πανεπιστήμιο (με εκτιμητές ίσως της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ώστε η ισοπέδωση να εξαφανισθεί. Και οι απόφοιτοι σχολών που θα είναι κάτω κάποιας βαθμίδας να μη γίνονται δεκτοί σε εξετάσεις κάποιων και κρατικών ακόμη φορέων (λ.χ. υπ. Εξωτερικών και Εθνικής Οικονομίας). Τα δε μη κρατικά πανεπιστήμια, που σε δεύτερη φάση θα μπορούν να ιδρυθούν, να έχουν την ίδια ανεξαρτησία λειτουργίας αλλά και τις ίδιες υποχρεώσεις δημόσιας αξιολόγησης.

Έτσι, θα αναπτυχθεί ένας σοβαρός ανταγωνισμός που θα οδηγήσει την Παιδεία προς τα πάνω και θα διευρύνει τις δυνατότητες της γνώσης για τη χώρα. Επίσης και η χρηματοδότηση θα διαρθρώνεται ανάλογα με την αξιολόγηση και οι γονείς/φοιτητές θα έχουν δυνατότητες επηρεασμού της εφόσον επιλέγουν ιδιωτικά πανεπιστήμια, ενώ έχουν επιτύχει σε κρατικές σχολές, μεταφέροντας έτσι προς αυτά τον όγκο της ατομικής τους χρηματοδότησης (ατομικό κόστος ανά φοιτητή που μεταφέρεται στα πανεπιστήμια που επιλέγει).

Αυτές δεν είναι παρά μερικές γενικές εισαγωγικές σκέψεις, αλλά υποδεικνύουν τη λογική πάνω στην οποία θα πρέπει να κινηθεί η παιδεία της χώρας για να γίνουμε πραγματικά ανταγωνιστικοί σαν χώρα και ιδιαίτερα σαν οικονομία.

Παρασκευή, Δεκεμβρίου 01, 2006