Κυριακή, Οκτωβρίου 08, 2006

Παραεξουσία και παρατάξεις

«Τι είπες ρε; Αν δεν ήμουν εγώ, δεν θα ήσουν εδώ σήμερα!». Ετσι απάντησε «φοιτητοπατέρας» σε πρύτανη, ο οποίος αρνήθηκε να του κάνει ένα ρουσφέτι (μετεγγραφή φοιτητή). Ο εν λόγω πρύτανης είχε εκλεγεί με τη στήριξη της παράταξης του φοιτητή και το αντάλλαγμα δεν εδόθη.

Τα τελευταία χρόνια οι φοιτητικές παρατάξεις από φορείς πολιτικής ιδεολογίας και πράξης, έχουν μετατραπεί σε μηχανισμούς εξουσίας μέσα στα AEI. Ουδείς πλέον μπορεί να τις ελέγξει, καθώς αποτελούν τον κινητήριο μοχλό για τη λειτουργία του πανεπιστημίου. Παρεμβαίνουν σε όλα: από την εκλογή του πρύτανη, που συχνά γίνεται υποχείριό τους, έως και τη διανομή σημειώσεων, θεμάτων, εκδουλεύσεων στους φοιτητές. Συμπεριφέρονται με υπεροψία, εκβιάζουν, απαιτούν, ενίοτε κερδοσκοπούν σε βάρος του Δημοσίου, βυθίζοντας διδάσκοντες και διδασκόμενους στη σήψη (κείμενο Καθημερινής, 8/10/2006).


Οι φοιτητικές παρατάξεις γεννήθηκαν και ανδρώθηκαν σε δύσκολες εποχές. Στο παρελθόν υπήρξαν φορείς ιδεών. Σήμερα είναι φορείς συμφερόντων.

Με τον καιρό οι κάποτε ρωμαλέες σε ιδέες και μαζικότητα παρατάξεις εκφυλίστηκαν σε μηχανισμούς νομής εξουσίας εντός των πανεπιστημίων. Για την ακρίβεια σήμερα δεν υπάρχουν φοιτητικές παρατάξεις. Υπάρχει το άδειο κέλυφος του φοιτητικού κινήματος, κομματικές σφραγίδες που χρησιμοποιούν κάποιοι μηχανισμοί για ιδιοτελή και πολλές φορές παράνομα οφέλη.

Ολοι οι παροικούντες την Ανώτατη Παιδεία έχουν κάποια αήθεια να διηγηθούν. «Φοιτητοπατέρες» διαπραγματεύονται την εκλογή ή προαγωγή καθηγητών με ποικίλα ανταλλάγματα, από ευνοϊκή βαθμολόγηση μέχρι και χρηματισμό! Οι φοιτητικές παρατάξεις σήμερα δεν εκπροσωπούν τους φοιτητές και δεν βοηθούν στην αναβάθμιση της Παιδείας. Αντιθέτως την υποβαθμίζουν.

Σε όλες τις χώρες του κόσμου που έχουν αναπτύξει ζηλευτή Ανώτατη Παιδεία οι φοιτητές συμμετέχουν ελάχιστα έως καθόλου στη διοίκηση των εκπαιδευτικών τους ιδρυμάτων. Στην Ελλάδα δυστυχώς με το νόμο πλαίσιο που έκανε το ΠΑΣΟΚ το 1982 έδωσε στις φοιτητικές παρατάξεις καθοριστικό ρόλο στην εκλογή των πρυτάνεων, καθηγητών κ.λ.π. και ως εκ τούτου ρυθμίζουν τη λειτουργία των πανεπιστημίων. Αποτέλεσμα: τα εκφυλιστικά φαινόμενα που ζούμε σήμερα.

Η πρόταση της Επιτροπής για καθολική συμμετοχή των φοιτητών στις πρυτανικές εκλογές θα μειώσει αυτού του τύπου τις αήθεις πρακτικές. Σημαντικότερο όμως και πιο τολμηρό είναι να ακολουθήσουμε την πεπατημένη του εξωτερικού, εκεί όπου βλέπουμε ότι η Παιδεία είναι αληθινά ουσιαστική και πραγματικά Ανώτατη. Δεν χρειάζεται να αποτελούμε την ευρωπαϊκή ιδιαιτερότητα στα πάντα. Οταν κάτι έχει αποδεδειγμένα επιτύχει οφείλουμε να το εφαρμόσουμε κι εμείς (κείμενο Καθημερινής, 8/10/2006).

4 σχόλια:

Unknown είπε...

Οι φοιτητικές παρατάξεις όντως έχουν μετατραπεί σε εξουσιαστικές παρατάξεις. Αυτό βλάπτει αφάνταστα την παιδεία. Η ρουσφετολογιά άλλωστε βλάπτει κάθε σύστημα στο οποίο εφαρμόζεται.

Ταυτόχρονα βέβαια κάποτε έπρεπε να παταχθεί και η αυθαιρεσία των καθηγητών, η οποία υπήρχε και υπάρχει ακόμα σε ορισμένα ιδρύματα.

Το επιχείρημα πως κάτι εφαρμόζεται κάπου αλλού με επιτυχία επίσης είναι μη-επιχείρημα. Γενικώς κάθε φορά που το ακούω, μάλλον αρνητικά με προδιαθέτει. Όσο αφορά στις κοινωνίες, είναι το χειρότερο δυνατό επιχείρημα γιατί ακριβώς δεν λαμβάνει υπ' όψη τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κοινωνία.

Οι Έλληνες είναι πάντα άνθρωποι της υπερβολής. Αυτή η νοοτροπία (ίσως) πρέπει να αλλάξει αλλά αυτό πολύ απλά σημαίνει πως εφαρμογή μέτρων που πέτυχαν σε κοινωνίες όπου οι άνθρωποι δεν έχουν την τάση να "πηγαίνουν στα άκρα" πιθανότατα θα αποτύχουν. Κάθε κοινωνία, λαμβάνοντας υπ' όψη της της ιδιαιτερότητές της, πρέπει να αναπτύξει τις δικές της ασφαλιστικές δικλείδες.

Από την στιγμή που η παρούσες γενιές μεγάλωσαν και μεγαλώνουν μέσα σε καθεστός ρουσφετολογίας, η άρση του ελεγκτικού μηχανισμού των φοιτητών πιθανότατα θα οδηγήσει εκ νέου σε καθηγητική αυθαιρεσία. Η ρουσφετολογία είναι αυτή που πρέπει να παταχθεί - και από τις δύο πλευρές, στην συνέχεια βλέπουμε πως προχωράμε.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, το ότι κάποιοι άλλοι κάνουν κάτι δεν αποτελεί λόγο για να το κάνω κι εγώ. Οι θετικές επιπτώσεις του επάνω σε εμένα, όπως είμαι εγώ και όχι όπως είναι οι άλλοι, είναι ο μόνος λόγος. Καλό είναι να σταματήσουν αυτού του είδους τα "επιχειρήματα" και να γίνει ανάλυση θετικών/αρνητικών επιπτώσεων στην κοινωνία μας.

Sotirios είπε...

Ενδιαφέροντα τα άρθρα της Καθημερινής, αλλά γιατί διαβάζοντας το συγκεκριμένο επεισόδιο θα πρέπει να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι την ευθύνη γι αυτή την συμπεριφορά την έχουν οι φοιτητικές παρατάξεις;
Ο συγκεκριμένος Πρύτανης ΔΕΝ ευθύνεται;
Η "καθοδήγηση" των φοιτητικών παρατάξεων, δεν ευθύνεται;
Τα πρυτανικά συμβούλια και οι σύλλογοι των καθηγητών είναι άμοιροι ευθυνών;
Πώς μπορεί κανείς να αυθαιρετεί (εν προκειμένω οι φοιτητοπατέρες και λοιποί ανάλογοι), αν δεν υπάρχουν τεράστια κενά στην διοικητική δομή και τη λειτουργία των Πανεπιστημίων;

Το γεγονός ότι μέσα στις διοικητικές δομές των σχολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, υπάρχει μια ακόμα παρέμβαση κοινωνικών δυνάμεων, αυτή των εκπροσώπων των φοιτητών, που ίσως δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο, δεν είναι απαραίτητα κακό.

Το θέμα είναι πώς τη διαχειρίζεται κανείς.
Αν, προκειμένου να εκλεγείς, προσφέρεις γην και ύδωρ, δεν μπορεί παρά να εισπράξεις τα ανάλογα.

Μήπως από το συγκεκριμένο επεισόδιο δεν προκύπτει η "αυθαιρεσία" των φοιτητών, αλλά το επιστημονικό και διοικητικό έλλειμμα των Καθηγητών;

Mήπως η επίδειξη αυθαιρεσιών και τα εκφυλιστικά φαινόμενα, δεν έχουν την αιτία τους στα οριζόμενα από τον Νόμο, αλλά στην ανικανότητα και τη μικροπολιτική που επιδεικνύουν οι διοικούντες τα Πανεπιστήμια;

Μήπως με άρθρα σαν και αυτά της Καθημερινής, αναζητούνται ερείσματα για να την αναβίωση του συστήματος της έδρας και της υπεράνω ελέγχου άσκησης εξουσίας, λόγω .. καθηγητικής αυθεντίας;

Stelios Frang είπε...

Τα άρθρα οποιαδήποτε εφημερίδας είναι ερέθισμα για προβληματισμό. Η έδρα ποτέ δεν καταργήθηκε, άλλαξε όνομα. Οι νέοι που είχαν αγωνιστεί κάποτε για την κατάργηση της έδρας, αποδείχθηκε τελικά ότι (οι περισσότεροι) απέβλεπαν στη δική τους αναρρίχηση σε μία έδρα...

KV είπε...

Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω ... Η έδρα καταργήθηκε νομικά με την έννοια του ότι δεν έχουμε πλέον το απάνθρωπο σύστημα της πυραμίδας: ένας Θεός και το χάος...
Το σύστημα δεν εξαγνίστηκε βέβαια, για τους λόγους που ανέφερε ο Darth, με τους τρόπους διαχειρησης της "ελευθερίας" που ανέφερε ο Sotirios ... με κάθε δικαιολογία ...

Όσο για το άρθρο ... Θεωρώ πολιτικά (με την καλή έννοια) θεμιτή (απαραίτητη) την συμμετοχή των φοιτητών στις διοικητικές αρχές των ΑΕΙ. Με την έννοια της έκφρασης της άποψής τους και της διαμόρφωσης γνώμης για τις θέσεις των ακαδημαϊκών. Αλλά ΔΕΝ θεωρώ ότι έχουν την ωριμότητα συμμετοχής με δυνατή ψήφο. (και τώρα η ψήφος τους είναι καθοριστική). Δεν είναι θέμα ωριμοτητας μίας συγκεκριμένης νεολαίας, είναι θέμα εμπειρίας. Με την ίδια λογική, θα έπρεπε οι μαθητές λυκείου να έχουν δυνατή ψήφο στην διοίκηση του σχολείου τους;;; Δύο χρόνια τους χωρίζουν σε "ωριμότητα" και εμπειρία.
Και επειδή δεν πιστεύω σε τέλειες ακαδημαϊκές κοινωνίες, ίσως έπρεπε στις αποφάσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας να έχει δυνατή συμμετοχή κάποιος άλλος κοινωνικός φορέας, κάποιος αιρετός εκπρόσωπος της τοπικής αυτοδιοίκησης. (ξέρω, προσπαθούμε να αποφύγουμε την μικροπολιτική ... ο γνωστός κύκλος ... ουφ)