Τρίτη, Σεπτεμβρίου 26, 2006

o tempora o mores ή αλλιώς "και τώρα τι κάνουμε;"

Ο προβληματισμός θεωρώ ότι είναι βάσιμος.

Μεγαλώνω.
Η ματιά στα τεκταινόμενα είναι σίγουρο ότι περνάει μέσα από τα φίλτρα της ηλικίας.
Η θέση που κατέχω απαιτεί ανοιχτό μυαλό και ελεύθερη σκέψη.
Η αμφιβολία όμως είναι έτοιμη να ξεπροβάλει ανά πάσα στιγμή .

Το αξιακό σύστημα και οι κανόνες επικοινωνίας και κοινωνικής συμπεριφοράς με τα οποία γαλουχήθηκα, αλλά και μετέδωσα μέχρι τώρα σε νεότερες γενιές, δεν μπορεί να είναι στατικό.
Μεταβάλλεται.
Ποιες όμως είναι οι αξίες, που έρχονται να αντικαταστήσουν τις περιθωριοποιούμενες;

Η χρήση λέξεων όπως μαλάκας, κώλος, σκατά, είναι επιτρεπτή μεταξύ των μαθητών ενός σχολείου ή ενός φροντιστηρίου;
Δείχνουν έλλειψη σεβασμού όταν εκφέρονται μέσα σε χώρους του σχολείουή του φροντιστηρίου, όπου πιθανόν να βρίσκονται και εκπαιδευτικοί ή γονείς;
-Κυρία να πάω να αλλάξω σερβιέτα;
Το φώναξε μέσα στην τάξη της, δεκαεξάχρονη.
Αγόρια και κορίτσια φυσικά γέλασαν.
Ήταν πλάκα. Ναι, αλλά μέχρι ποιο όριο μπορεί να γίνει αυτή ανεκτή; Ποιος διαμορφώνει τα όρια; Μέσα από ποιους μηχανισμούς γίνεται επιτρεπτή η υπέρβαση των ορίων;

Το προκλητικό ντύσιμο πώς ορίζεται;
Τι είναι προκλητικό ντύσιμο;

Η γλώσσα του σώματος, αλλά και η σημειολογία των κινήσεων είναι το ίδιο εύγλωττες όσο και ο προφορικός λόγος.

Μερικά χρόνια πριν, η αποκάλυψη το κεφαλιού, το "σου βγάζω το καπέλο" δηλαδή, αποτελούσε ένδειξη αναγνώρισης και σεβασμού.
Τώρα; Ζητάς από το μαθητή να βγάλει το καπέλο του μέσα στην τάξη;
Κι αν το ζητάς, τι λες στον πατέρα του μαθητή, που μπαίνει στην αίθουσα συγκέντρωσης των κηδεμόνων φορώντας καπέλο ή στον παππού του, που επίσης δεν βγάζει το καπέλο όταν μπαίνει μέσα στην εκκλησία;

Τι λες στην δεκαεξάχρονη κοπέλα που κάθεται στο πάτωμα με την πλάτη ακουμπισμένη στον τοίχο και τα πόδια ανοιχτά;
Το ότι φοράει παντελόνι, δεν μεταβάλει και πολύ το μήνυμα της πρόκλησης.
Το "βλέπεις" και επεμβαίνεις ή το αντιπαρέρχεσαι κάνοντας ότι δεν το πρόσεξες;

Και η καταγραφή ετούτη των σκέψεων και παρατηρήσεων, είναι περισσότερο από σίγουρο πως αν γίνει σε ένα δημόσιο χώρο, θα τύχει ποικίλων αντιδράσεων και σχολίων.
Θα ακουστούν τόσο σχόλια πλήρους συναίνεσης όσο και σχόλια απολύτως ειρωνικά.
Και είναι κατανοητό αυτό.

Ζούμε σε μια κοινωνία, που μεταβάλλει τις δομές, τις λειτουργίες, αλλά και τους στόχους της, με ταχύτατους ρυθμούς.
Είναι πολύ δύσκολο να διαμορφωθούν σταθεροί κανόνες συμπεριφοράς και ακόμα πιο δύσκολο να αναπτυχθούν μηχανισμοί και τεχνικές αφομοίωσής τους.
Οι μετέχοντες στις διαδικασίες παράγουν, απορρίπτουν, αντικαθιστούν.

Αναπτύσσουν άλλους κώδικες επικοινωνίας.

Είναι λογικό λοιπόν να αναρωτιέται κάθε καλοπροαίρετος και "ex oficcio" διαμορφωτής των αντιλήψεων της νέας γενιάς,
-Και τώρα τι κάνουμε;

Ή δεν είναι λογικό αυτό;

4 σχόλια:

Kallioph είπε...

αυτή η κατάσταση είναι λίγο αντιαισθητική θα έλεγα.. αλλά από την στιγμή που τα παιδιά τα μαθαίνουν αυτά από τα σπίτια τους τι να πεις...

ωστόσο, όσοι έρχονται σε επαφή με παιδιά μικρότερα ή μεγαλύτερα χρειάζεται να τους διδάσκει κάθε φορά (ακόμη κι αν από το ένα μπαίνουν κι από το άλλο βγαίνουν) την Ευγένεια και το Ήθος.. κι αυτό θα γίνει ευκολότερα όταν οι γονείς και οι δάσκαλοι γίνουν οι ίδιοι σωστά παραδείγματα για τα παιδιά...

Unknown είπε...

Ερωτήματα:

Μπορούμε να ζητάμε να κερδίζει ο συνάνθρωπός μας τον σεβασμό μας αλλά να απαιτούμε να μας σέβεται χωρίς να κάνουμε τίποτε για να κερδίσουμε τον σεβασμό του;

Μπορούμε να "αυξάνουμε συνεχώς τα όρια" προκλητικής συμπεριφοράς μας (ότι και αν αφορά αυτό) χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πως ταυτόχρονα αυξάνουμε τα όρια "των απαντήσεων" στις προκλήσεις μας;

Μπορούμε να θέλουμε πλήρη "ελευθερία" και ταυτόχρονα να μην αντιλαμβανόμαστε πως ισχύει και για τους άλλους;

Μπορούμε να ζούμε μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο χωρίς να αντιλαμβανόμαστε πως η συμπεριφορά μας (όποια και αν είναι αυτή) έχει συνέπειες σε αυτό και κατ' επέκταση σε εμάς που είμαστε τμήμα του;

Sotirios είπε...

Kallioph αναντίρρητα είναι θέμα αγωγής που δίνεται και από το σπίτι.
Εκείνο που καταγράφω είναι μια μεταβολή στον κώδικα επικοινωνίας και έκφρασης. Και αυτό είναι κατι που δεν εκδηλώνεται μόνον από τα παιδιά, αλλά και από τους ίδιους τους γονείς τους.
Ακριβώς γι αυτό κατέθεσα τα δύο παραδείγματα, αλλά θα μπορούσα να παρουσιάσω εκατοντάδες άλλα.

Sotirios είπε...

darthiir Τα ερωτήματα που καταθέτεις έχουν προφανείς απαντήσεις. Και δεν νομίζω ότι θα διαφωνήσουν ούτε οι ενδιαφερόμενες πλευρές επί των απαντήσεων.

Το πρόβλημα που έχει αναφυεί σχετίζεται με τα εργαλεία έκφρασης.

Όταν το παιδί χρησιμοποιεί χυδαίες εκφράσεις, πιθανόν να μην έχει αίσθηση της χυδαιότητας, αφού τις ακούει καθημερινά στο σπίτι του.
Ανοίγοντας την τηλεόραση να παρακολουθήσει ολόκληρη η οικογένεια μια από τις διασκεδαστικές σειρές υψηλής τηλεθέασης, έρχεται αντιμέτωπος με καταιγισμό τέτοιων εκφράσεων (Τι λες μωρή, πονάει ο κ...ος μου, α την π....να ) μερικές από τις εκφράσει που ακούγονται στο παρά πέντε και γελάνε όλοι με αυτά.

Οι ενδυματολογικές επιλογές αγοριών και κοριτσιών πιθανόν επειδή ακολουθεί προβαλλόμενα πρότυπα, να μην γίνεται αντιληπτό ότι προκαλούν
Η προβολή ενδυμάτων απόλυτα προκλητικών είναι η συνήθης εικόνα στις μεσημεριανές εκπομπές. Οι ενδυματολογικές επιλογές της μέσης ενήλικης γυναίκας σαφώς δείχνουν αλλαγή στη στάση απέναντι στους κανόνες ηθικής. Πώς λοιπόν οι νεότερες γενιές να έχουν την συνείδηση της απόκλισης (αν δεχτούμε ότι είναι απόκλιση ...)

Το θέαμα δεκαπεντάχρονων και δεκαεξάχρονων νέων επάνω στα τραπέζια να διασκεδάζουν, πιθανόν να μην ξενίζει κανέναν.
Ο προβαλλόμενος τρόπος διασκέδασης με χορούς απολύτως προκλητικούς (τι άλλο είναι οι κινήσει του κορμιού στο τσιφτεντέλι, εκτός από ερωτικό κάλεσμα;) είναι κοινός τόπος. Όλο και περισσότεροι γονείς απολαμβάνουν τα παιδιά τους να διασκεδάζουν δίπλα τους κατ' αυτό τον τρόπο.

Όλα αυτά δείχνουν ότι το σκηνικό της κοινωνικής ζωής έχει αλλάξει.
Δεν το χαρακτηρίζω.
Δεν έχει νόημα να πω αν είναι καλό και τι είναι κακό.
Είναι άλλο και αυτό το άλλο καλούμαστε να καταλάβουμε αν πρόκειται για κάτι επιθυμητό ή όχι.